ÇAMUR VOLKANLARI:AZERBAYCAN

Dünyadaki yaklaşık 900 çamur volkanının üçte birinden fazlası Azerbaycan’da bulunuyor. Bu volkanların birçok çeşidi var: Halen faal durumda olan, sönmüş, gömülmüş, petrol püskürten, sualtı ve ada volkanları gibi. Çamur volkanları ülkenin doğusunda, Abşeron yarımadasında, Şamahı-Gobustan, güneydoğu Şirvan ve Bakü takımadasında bulunur. En büyükleri Galmas, Torağay, Büyük Kenizdağ’dır. Çoğu kesik koni şeklindedir. Yükseklikleri 20-400 m, çapları 100-4500 m arasındadır. Sadece Gobustan’da 100’den çok çamur volkanı vardır. 40 kadar volkandan yer yüzüne petrol çıkar. Bakü takımadasındaki 9 ada çamur volkanlarından oluşmuştur. 2002 yılında çamur volkanlarına doğal anıt statüsü verildi ve 52 çamur volkanı devlet tarafından koruma altına alındı. Hazar Denizinde de 140’tan çok su altı çamur volkanı vardır. Çamur volkanları fay hatları boyunca yer almaktadır.

Azerbaycan’daki çamur volkanlarının ilk faaliyete geçişi yaklaşık 25 milyon yıl öncesine dayanır. 1810 yılından günümüze 50 volkan yaklaşık 200 defa püskürmüştür. Sadece Lökbatan volkanında 19 püskürme gözlenmiştir. Çamur volkanları katı, gaz ve sıvı püskürtür. Püsküren katılarda 100’den fazla mineral ve 30 kadar mikroelement (bor, civa, mangan, bakır, baryum, stronsyum, lityum vb) yer alır. Çamur volkanları petrol ve gaz yatakları ile ilişkilidir. Bu volkanların bulunduğu alanlarda zengin petrol ve gaz yatakları tespit edilmiştir (Lökbatan, Neft Taşları, Karadağ, Mişovdağ vb). Bunların çamuru da tedavi amaçlı kullanılmaktadır.